Obrazovanje, jedini put za očuvanje kulturnog identiteta Roma

Prema podacima popisa iz 2011. godine, koji su sprovele kosovske vlasti, pripadnici romske zajednice čine 5 % ukupnog stanovništva na teritoriji opštine Gračanica. Ovo je jedini zvanični podatak o brojnosti romske zajednice, ali ne i u potpunosti relevantan, s obzirom da su popis tada bojkotovali i Srbi i Romi. Kada su pravo i položaj ove zajednice u pitanju, krupnije promene nisu uočljive. Pozitivnih pomaka ima jedino na lokalnom nivou, kaže Sebastijan Šerifović, zamenika gradonačelnika za pitanje zajednica.

„Opština Gračanica je jedina opština na Kosovu koja je romski jezik uvela u službenu utpotrebu”, ističe Šerifović i dodaje da je “to jedan od najboljih koraka ka očuvanju romskog identiteta i tradicije“.

Očuvanje romskog jezika, tradicije i kulture, moguće je jedino kroz obrazovanje ove zajednice. Na tome se punih 16 godina radi i Romskom obrazovnom centru u Gračanici. Mladi edukatori i volonteri rade sa decom i pripremaju ih za školovanje. Uspeh je vidljiv, kaže Demir Osmani, koordinator Romskog obrazovnog centra

„Jedan od naših najvećih uspeha jeste što imamo decu ženskog pola u srednoj školi”, istakao je Osmani. Rad sa decom u ovom centru, organizovan je u tri grupe, tu su predškolsci kao i grupa dece nižih i viših razreda osnovne skole. Sa njima rade edukatori i 5 volontera.

Predstavnici romske zajednice u lokalnoj samoupravi ističu da je očuvanje njihovog kulturnog identiteta važno, ali da su egzistencijalana pitanja od veće važnosti nego praznovanje Svetskog dana Roma. “Važnije je da imamo socijalno zbrinute porodice, asfalt i kanalizaciju u romskim naseljima”, kaže Sebastijan Šeriforvić iz opštine Gračanica i dodaje, da bi Romi na svoj svetski dan trebalo manje da pevaju, a više da se fokusiraju na realne stvari i potrebe ove zajednice.

Realnost je, kako ističu predstavnici Roma, takva, da je na Kosovu diskriminacija prema njima sve izraženija. Oni žive teško, često na rubu egzistencije i bez posla. Svega je četrnaestoro Roma na čitavom Kosovu zaposleno u javnoj administraciji. Na lokalnom nivou je situacija drugačija. U Opštini Gračanica ih je za poslednje dve godine, zaposleno dvadesetoro.

I.M.